Co to jest karykatura? Dlaczego każdemu wydaje się, że skoro zna się na pogodzie, szydełkowaniu i piłce nożnej, zna się też na karykaturze?
Jeden z kolejnych eventów. Przypatrująca się pracy karykaturzysty ok. 40-letnia pani nagle nieśmiało zwraca uwagę, że „źle narysował nos”.
– Dlaczego pani tak uważa?
– W młodości trochę się rysowaniem interesowałam. Byłam na kursie rysunku dlatego wiem, że nos rysuje się inaczej.
Pofantazjujmy. Ta sama pani przychodzi na mecz koszykówki i w przerwie zwraca uwagę jednemu z zawodników:
– Proszę pana, wy wcale nie umiecie grać. Przecież piłki nie można dotykać ręką i kopie się ją do bramki, a nie wrzuca rękami.
– Dlaczego pani tak uważa?
– Bo kilka razy oglądałam mecz w telewizji.
Inny przykład, wystawa wystawa malarstwa abstrakcyjnego.
– Proszę pana, namalował pan nos pod pachą! Pan wcale nie potrafi malować.
– Dlaczego pani tak uważa?
– Bo zaglądam czasem pod pachę i zapewniam pana, że żaden człowiek nie ma tam nosa.
Karykaturzysta i portrecista
Dodajmy, że obok karykaturzysty któremu pani zwróciła uwagę, była duża tablica z napisem „Karykaturzysta”, a obok rysującego po sąsiedzku drugiego pana, była tablica z napisem „Portrecista”. Rozeznana podobno w sztuce pani powinna kilka różnic zauważyć. Portrecista rysował dokładnie, w dużym skupieniu, do tego zajmowało mu to znacznie więcej czasu niż karykaturzyście.
Mało tego, przed chwilą po otrzymaniu swego wizerunku ktoś rozpoznał podpis i nazwisko karykaturzysty, wykrzykując że jest zaszczycony, że taki mistrz osobiście wykonał jego dowcipną podobiznę. A tu jakaś pani z firmy handlowej, totalny laik udaje znawcę i zwraca mu uwagę, że „źle narysował nos”.
Co to jest karykatura? Zasada: brak zasad
Skoro ktoś, kto w młodości „liznął” rysowania realistycznego i nie wie czym różni się karykatura od portretu i karykaturzysta od portrecisty, to co mają powiedzieć wszyscy inni? Dlatego w maksymalnym skrócie: w rysowaniu (malowaniu) realistycznym czyli wiernym odtwarzaniu rzeczywistości muszą panować żelazne zasady, których twórca musi (powinien) się trzymać. W przypadku karykatur, żadne zasady nie istnieją. Nie należy się dziwić, że Szczepan Sadurski w wywiadach mówi, że zaczął rozumieć karykaturę, gdy zaczął zapominać jak rysuje się portrety.
Raz zdarzyła mu się klientka niezadowolona z karykatury jaką zamówiła i właśnie otrzymała. Bezczelnie zaproponowała:
– Tu obok jest Empik, dużo gazet, wezmę pierwszą z brzegu i zaraz panu pokażę, jak wygląda karykatura!
Tak, jakby istniała jakaś zasada, jak powinna wyglądać lub nie wyglądać karykatura. I ona wie to wszystko lepiej od speca, który tworzeniem karykatur zajmuje się od wielu lat.
Karykatura czyli co?
Wielu laików uważa, że wie „co to jest karykatura”. Tak samo, jak zna się na pogodzie, potrawach, polityce – bo na wielu sprawach (podobno) znają się wszyscy.
Wielu karykaturzystów robi marsową minę, niczym tajemniczy mag ze znawstwem wyjaśniając, czym karykatura jest. Tymczasem najlepsi fachowcy starają się nie odpowiadać na tak oczywiste dla nich pytanie. Wiedzą, że nie wystarczyłoby napisanie eseju albo grubego poradnika, aby to wyjaśnić – bo mają tyle wiedzy i doświadczeń, że nie sposób zawszeć wszystkiego w kilku zdaniach – tak, jak robią ci, którym wydaje się, że widzą „co to jest karykatura”.
Sztuki nie da się łatwo określić słowami, ją trzeba rozumieć. A żeby zrozumieć, trzeba się nią naprawdę interesować. Po prostu ją znać.
Co to jest karykatura: (c) Karykatury.com
Zobacz też:
> Jak namalować karykaturę
